اختلال شخصیت وابسته یک اختلال شخصیت خوشه C (خوشه اضطراب و ترس) است . این اختلال یک وضعیت سلامت روانی است که می تواند باعث شود فرد برای نیازهای جسمی و عاطفی خود بیش از حد به افراد دیگر وابسته شود.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته اغلب در تصمیم گیری برای خود مشکل دارند و زمانی که تنها هستند احساس درماندگی می کنند زیرا احساس می کنند در مراقبت از خود ناتوان هستند. آنها تمایل شدیدی دارند که شخص دیگری در عوض از آنها مراقبت کند.
انجمن روانپزشکی آمریکا اشاره می کند که این اختلال به جای رفتارهای مستقل یا خودکفا، با الگوی رفتار نیازمند، چسبیده و مطیع مشخص می شود.
این مقاله علائم، علل و تشخیص اختلال شخصیت وابسته و همچنین برخی از گزینههای درمانی و استراتژیهای مقابلهای که ممکن است مفید باشد را بررسی میکند.
علائم اختلال شخصیت وابسته
به گفته روانشناسان بالینی، اینها برخی از علائم اختلال شخصیت وابسته هستند:
- هنگام تنهایی ناراحت بودن
- داشتن ترس عمده از رها شدن
- احساس ناتوانی در انجام مسئولیت
- نیاز به مشاوره، اطمینان و حمایت عاطفی زیادی دارد
- حتی در تصمیم گیری های معمولی به طور مستقل مشکل دارید ، مانند اینکه چه بخورید یا چه بپوشید
- وقتی شخص دیگری مسئول است و تصمیم می گیرد راحت تر باشید
- حساسیت بیش از حد نسبت به انتقاد یا عدم تایید دیگران
- ناتوانی در مخالفت با کسی از ترس از دست دادن تایید آنها
- هنگامی که روابط به پایان می رسد، احساس درماندگی و ناامیدی می کنید
- عدم تمایل به امتحان هر چیز جدید یا چالش برانگیزی
- عدم اعتماد به نفس و داشتن دیدگاه بدبینانه
- علائم اختلال شخصیت وابسته معمولا در دوران کودکی یا اوایل بزرگسالی و اغلب قبل از 30 سالگی شروع می شود .
علل اختلال شخصیت وابسته
علل دقیق اختلال شخصیت وابسته ناشناخته است. با این حال، عوامل خاصی می توانند در خطر ابتلا به این بیماری نقش داشته باشند:
- روابط توهین آمیز: افرادی که در روابط خشونت آمیز بوده اند ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به اختلال شخصیت وابسته باشند. یک مطالعه در سال 2017 اشاره می کند که افراد مبتلا به این بیماری ممکن است در روابط ناسالم که شامل آزار فیزیکی و خیانت به شریک زندگی می شود، بیشتر باشد.
- تجارب دوران کودکی: تجربه یک بیماری تهدید کننده زندگی در دوران کودکی، نادیده گرفته شدن در کودکی، یا تجربه کودک آزاری – چه فیزیکی، چه جنسی، چه عاطفی – می تواند در خطر ابتلا به اختلال شخصیت وابسته نقش داشته باشد.
- ژنتیک: عوامل ژنتیکی می توانند در ایجاد این بیماری نقش داشته باشند. داشتن یکی از اعضای خانواده مبتلا به اختلال شخصیت وابسته یا اختلال اضطرابی دیگر می تواند شانس شما را برای ابتلا به این بیماری افزایش دهد. دکتر داراموس میگوید ویژگیهای شخصیتی که این وضعیت را مشخص میکنند، مانند سازگاری و تحمل کم خطر، اغلب ارثی هستند.
- اعمال فرهنگی: برخی از اعمال اجتماعی، مذهبی و فرهنگی بر اطاعت و تکیه بر قدرت تأکید دارند. با این حال، توجه به این نکته مهم است که ادب یا انفعال به تنهایی از علائم اختلال شخصیت وابسته نیست.
تشخیص اختلال شخصیت وابسته
اختلال شخصیت وابسته را می توان بر اساس ارزیابی روانشناختی توسط یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی روانی تشخیص داد. اگر مشکوک هستید که شما یا یکی از عزیزانتان ممکن است این عارضه را داشته باشید، با یک روانشناس قرار ملاقات بگذارید.
- فرآیند تشخیصی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- سابقه پزشکی: مشاوره از شما سوالاتی در مورد سابقه پزشکی شخصی و خانوادگی شما می پرسد. آنها احتمالاً هر دارویی را که مصرف میکنید، هر گونه بیماری که در حال حاضر دارید یا در گذشته داشتهاید، و هر شرایطی که اعضای خانوادهتان تجربه کردهاند، پوشش میدهند.
- تست های شخصیت: تست های شخصیتی وجود دارد که توسط تحقیقات تایید شده است که می تواند در شناسایی اختلال شخصیت بسیار مفید باشد.
- مصاحبه بالینی: روانشناس شما یک مصاحبه بالینی مفصل انجام می دهد که احتمالاً مدت و شدت علائم شما را پوشش می دهد. آنها همچنین سعی می کنند افکار، احساسات و انگیزه های شما را درک کنند. در مورد اختلالات شخصیت، فقط رفتار مهم نیست، بلکه انگیزه آن نیز مهم است، زیرا افراد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته، اختلال شخصیت مرزی و اختلال شخصیت خودشیفته همگی میتوانند نیاز به تحسین و تأیید زیادی داشته باشند، اما به دلایل کاملاً متفاوت.
- آزمایشات دیگر: روانشناس شما ممکن است نیاز به انجام معاینه فیزیکی یا سایر تست های فیزیکی یا روانی داشته باشد تا سایر شرایط سلامتی که ممکن است باعث علائم شما شوند را رد کند.
- ارزیابی: بر اساس این عوامل، روانشناس شما ارزیابی میکند که آیا علائم شما با معیارهای اختلال شخصیت وابسته فهرستشده در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM)، که یک کتابچه راهنمای راهنمای متخصصان است، مطابقت دارد یا خیر.
مصرف مواد، افسردگی، افکار خودکشی یا سوء استفاده از عوارضی هستند که ممکن است در کنار اختلال شخصیت وابسته وجود داشته باشند. برای روانشناسان مهم است که این شرایط را به طور موازی شناسایی و درمان کنند.
درمان اختلال شخصیت وابسته
در زیر، برخی از گزینه های درمانی اختلال شخصیت وابسته را بیان می کنیم:
- درمان فردی: گزینههای رواندرمانی مانند، رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT) یا رفتار درمانی شناختی (CBT) میتوانند بسیار مؤثر باشند. آنها می توانند به شما کمک کنند الگوهای فکری مشکل ساز را با الگوهای سالم تر جایگزین کنید و شما را تشویق کنند که مستقل تر و متکی به خود باشید.
- گروه درمانی: شرکت در گروه درمانی نیز می تواند مفید باشد، زیرا الگوهای افراد در یک محیط گروهی آشکارتر می شود و شناسایی و کار روی آنها را آسان تر می کند. همه افراد گروه می توانند از تجربیات، بحث ها و آموخته های مشترک بهره مند شوند.
- دارو: روانشناس شما ممکن است داروهای ضد افسردگی یا ضد اضطراب را تجویز کند ، در صورتی که افسردگی یا اضطراب برای شما نیز تشخیص داده شده باشد.
هدف درمان اختلالات شخصیت این نیست که کسی را به یک فرد کاملاً متفاوت تبدیل کند، بلکه به آنها کمک میکند تا نسخهای سالمتر، معتدلتر و کمتر افراطیتر از آنچه که هستند، شوند.
مقابله با اختلال شخصیت وابسته
اگر با اختلال شخصیت وابسته زندگی می کنید، روانشناسان راهبردهایی را به اشتراک می گذارد که می تواند به شما در مقابله با آن کمک کند:
- انجام کارها را به تنهایی شروع کنید: مفید است که به آرامی خود را به چالش بکشید تا کارها را به تنهایی انجام دهید ، از چالش های ساده تر شروع کنید و به سمت چالش های دشوار بروید. به عنوان مثال، شما می توانید با رفتن به خرید مواد غذایی به تنهایی شروع کنید و به خوردن یک وعده غذایی در یک رستوران به تنهایی ادامه دهید.
- کمی فعالیت بدنی داشته باشید: شروع ورزش و فشار دادن به خودتان برای انجام هر روز کمی بیشتر می تواند مفید باشد. یادگیری اینکه میتوانید محدودیتهای جسمی و ذهنی خود را پشت سر بگذارید، میتواند به شما کمک کند تا احساس قویتر و توانمندی بیشتری داشته باشید.
- روی مستقل شدن کار کنید: روابط خود را با عزیزانتان بررسی کنید و راه هایی را که در آن به دیگران وابسته هستید را شناسایی کنید. شروع به یادگیری مستقل بودن بدون حمایت آنها، یک قدم در یک زمان کنید. سعی کنید هر هفته یا هر ماه یک وظیفه را به عهده بگیرید که شخص دیگری برای شما انجام می دهد.
- یاد بگیرید که به خود اعتماد کنید: شروع به گوش دادن به افکار، احساسات و غرایز خود کنید. قبل از اینکه در هنگام تصمیم گیری نظرات دیگران را جویا شوید، در مورد آنها فکر کنید و به احساس خود توجه کنید. به دل خود اعتماد کنید و به توانایی خود برای مدیریت نتیجه، مهم نیست که چه باشد، ایمان داشته باشید.
- نیاز خود به تایید را بررسی کنید: به خاطر داشته باشید که دوست داشتن تایید و لذت بردن از آن با نیاز به تایید دیگران برای عملکرد بسیار متفاوت است.
سخنی از شادی دوباره
اختلال شخصیت وابسته میتواند باعث شود که به خاطر تصمیمگیری یا تنهایی، اضطراب را تجربه کنید . زندگی با این حالت می تواند دشوار و ناراحت کننده باشد. با این حال، درمان می تواند به شما کمک کند تا اعتماد بیشتری نسبت به خود داشته باشید، که به نوبه خود می تواند به شما کمک کند مستقل تر و خودکفا شوید.